از سال ۷۳ که گوشی تلفن همراه به بازار ایران راه پیدا کرد، مدام اتفاقات مختلفی در بازار افتاد. تا سال ۸۵- ۸۶ که گوشی‌ها تنوع زیادی نداشتند، واردات به شکل رسمی صورت می‌گرفت. به این ترتیب همه شرکت‌ها به راحتی گوشی وارد می‌کردند.
کم‌کم نوکیا، ال‌جی، زیمنس، سونی‌اریکسون و موتورولا دفاتر نمایندگی در ایران دایر کردند و فعالیت خود را به شکل قانونی در بازار کشور آغاز کردند، اما اعمال تحریم‌ها از یک سو و بالا رفتن تعرفه واردات گوشی از سوی دیگر باعث شد تا بازار گوشی موبایل ایران در دام قاچاق فرو رود. سال‌ها پیش هواوی به راحتی محصولاتش را به بازار ایران وارد می‌کرد، سامسونگ، سونی، ال‌جی و حتی موتورولا نیازی به دایر کردن دفاتری در کشورهای اطراف ایران نداشتند تا گوشی‌هایشان را وارد بازار کشور کنند. اما بعد از اینکه تحریم‌ها برای واردات همه کالاهای آی‌تی و به‌ویژه گوشی تلفن همراه به بازار ایران شدت گرفت، قاچاق گوشی در بازار افزایش یافت و شرکت‌ها برای رقابت با قاچاق مجبور شدند دفاتری خارج از ایران برای خود راه‌اندازی کنند و از طریق کشورهایی مثل امارات گوشی به بازار ایران وارد کنند. این موضوع نه تنها به اقتصاد کشور کمک نکرد بلکه باعث افزایش فساد در ریشه‌های اقتصادی شد.
با این حال مشکلات بر سر واردات قانونی موبایل سال‌ها است که ادامه دارد و نه بالا و پایین شدن تعرفه دردی از آن دوا کرده و نه اعمال سختگیری در بازار باعث ریشه‌کن شدن قاچاق شده است. اما موضوعی که این روزها داغ است و شایعات بسیاری در پی دارد، اجرای طرح رجیستری گوشی‌های موبایل و فعالیت شرکت‌های بزرگی مثل اپل در بازار ایران است.
ادعای نمایندگی
در طول سال‌های گذشته شرکت‌هایی خود را نماینده رسمی اپل در ایران معرفی کردند و با افتتاح فروشگاهی بزرگ در تهران فعالیت خود را آغاز کردند و درباره صحت و سقم ادعا‌ی‌شان شایعات بسیاری منتشر شد. در راستای انتشار این اخبار، حتی شرکت اپل به شکل رسمی اعلام کرده بود که هیچ نماینده‌ای در ایران ندارد و ظاهرا به تازگی یکی از مدیران ارشد شرکت اپل در بازدید غیر رسمی از تهران به جهت مطالعه میدانی و آشنایی با بازار ایران، بررسی وضعیت بازار موبایل و شرایط محصولات برند اپل در ایران، با اشاره به استفاده از لوگوی این برند در برخی فروشگاه‌های ایران اعلام کرده که اپل قصد دارد این استفاده‌های غیرقانونی را به صورت حقوقی پیگیری کند.
جای خالی اپل در بازار ایران
اپل یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌هایی است که جایگاه دوم را بازار موبایل دنیا دارد. این شرکت در اکثر کشورهای دنیا فروشگاه‌های بزرگی دارد و به شکل مستقیم محصولاتش را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. اما تاکنون هیچ فعالیت رسمی در بازار ایران نداشته است. اگرچه محصولات اپل هم مثل همه برندها وارد بازار کشور می‌شود و مشتریان زیادی هم در بازار کشورمان دارد، اما تقریبا همه محصولات این شرکت به شکل قاچاق و از راه‌های غیر قانونی به بازار ایران وارد می‌شوند. این در حالی است که اپل معمولا از طریق نمایندگی خاصی به بازار کشوری وارد نمی‌شود و فعالیت‌هایش را به شکل قانونی و مستقیم در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. اما با اعمال طرح رجیستر و سخت‌گیری‌هایی که بر روی واردات گوشی اعمال می‌شود، سرنوشت اپل در بازار ایران چه می‌شود؟ آیا ورود گوشی‌های اپل در بازار ایران غیرممکن می‌شود چرا که با اجرای چنین طرحی IMEI همه گوشی‌ها در گمرک ثبت می‌شود و هیچ گوشی بدون رجیستر شدن امکان فعالیت در شبکه مخابراتی را ندارد.
تمایل اپل به فعالیت در بازار ایران
از یک سو ایران بازار بسیاری بزرگی برای برندهای موبایلی بزرگ دنیا از جمله اپل به شمار می‌رود و از سال‌ها پیش اپل تلاش کرده که در این بازار ورود کند. چرا که سال‌ها پیش اقدام به ثبت برند خود در بازار ایران کرد، اما بنا بر اعمال تحریم‌ها تاکنون نتوانسته فعالیت رسمی خود را در این بازار آغاز کند. بر این اساس پاتریک بیروتی (Patrick Beyrouti)، معاون مدیرعامل منطقه خاورمیانه شرکت اپل در نشستی با برگزارکنندگان پاویون ایران در نمایشگاه جیتکس که ماه گذشته در دبی برگزار شد، ضمن اعلام آمادگی اپل برای حضور رسمی در ایران، اعلام کرده که اپل درخواست‌های زیادی از طرف شرکت‌های ایرانی برای اعطای نمایندگی دریافت کرده، اما فعلا هیچ نماینده رسمی در ایران ندارد و قصد دارد استفاده غیرقانونی از لوگو و برند اپل در ایران را به صورت حقوقی پیگیری کند.
گزارش‌ها حاکی است، در این راستا مقرر شده به زودی از طرف مجمع تشکل‌هایICT، دعوت‌نامه‌ای برای معاون مدیرعامل منطقه خاورمیانه شرکت اپل ارسال شود و پیش از حضور وی در ایران، طی فراخوانی عمومی شرکت‌های متقاضی دریافت نمایندگی اپل شناسایی و معرفی شوند.
با این حال زمزمه‌هایی نیز درباره ساخت فروشگاه‌هایی در نقاط مختلف تهران برای راه‌اندازی فروشگاه‌های اپل وجود دارد که تا حدودی به فعالیت اپل در بازار ایران در آینده رنگ واقعیت می‌بخشد.
تاثیر ورود اپل به بازار ایران
وجود نمایندگی‌های رسمی در بازار هر کشوری نه تنها در زمینه‌ی عرضه خدمات و سرویس‌های رسمی تاثیر گذار است بلکه به لحاظ اقتصادی هم تاثیرات مثبتی را روی بازار خواهد داشت.
اپل با وجود اینکه محصولاتش را با قیمت بسیار بالایی به فروش می‌رساند اما طرفداران بسیاری در بازارهای دنیا دارد، چرا که همه سرویس‌ها و خدمات با قوانین خاص و در جهت رضایت‌مندی مشتری ارایه می‌شوند. بر این اساس اگر فروشگاه رسمی در بازار ایران هم داشته باشد، مشتریان با خیال راحت امکان خرید خواهند داشت و نگرانی‌هایی که هم‌اکنون در زمینه اصل یا تقلبی بودن، نبود خدمات پس از فروش و مشکلاتی از این دست نخواهند داشت.
از سوی دیگر وجود شرکت‌هایی مثل اپل که خدمات و سرویس‌هایی اصولی ارایه می‌دهد مطمئنا بر فعالیت شرکت‌های دیگر هم تاثیر خواهد گذاشت و به نظر می‌رسد رقابتی سالم در بازار ایران هم شکل بگیرد.
از سویی هم محدودیت‌های فعلی ایرانی‌ها برای ثبت و عرضه نرم افزار در اپ‌استور، احتمالا با ورود رسمی اپل به ایران، ارتباطات تولیدکنندگان و توسعه دهندگان نرم افزارهای تلفن همراه با فروشگاه اینترنتی اپل تسهیل و عرضه محصولات با محتوای ایرانی اسلامی افزایش خواهد یافت.
نظر شما چیست؟ آیا اپل امکان ورود به بازار ایران را خواهد داشت؟ یا با وجود تحریم‌ها و سخت‌گیری‌هایی که هم‌اکنون بر سر ورود شرکت‌های آمریکایی در بازار ایران مطرح است، در آینده‌ای نزدیک نمی‌توانیم منتظر ورود اپل به بازار ایران باشیم.
نظرات